Οι χρονοϊχνογραφίες της Χριστίνας Φοίτου

Η Χριστίνα Φοίτου είναι μια εξπρεσιονίστρια ζωγράφος της οποίας το στοίχημα είναι η αναπαράσταση των ιχνών του κινούμενου γυναικείου μοντέλου. Το ακίνητο μοντέλο είχε ως γνωστόν μια σημαίνουσα πορεία στην ιστορία της ζωγραφικής στην οποία η γυναίκα έχει περίοπτη θέση ως σύμβολο της φύσης και προσωποποίηση της ομορφιάς. Η απόδοση του γυναικείου μοντέλου έδινε τη δυνατότητα στον καλλιτέχνη να παγώσει το χρόνο και να εξυμνήσει την ομορφιά στην αιωνιότητα μέσω της καταγραφής μιας ευτυχούς στιγμής στη μνήμη του θεατή. Ο αδέκαστος χρόνος αποδομεί και καταστρέφει όλα τα πράγματα εκτός της τέχνης: όσο κυλά τόσο πιο αγαπητή γίνεται η μνήμη της νεότητας, της ομορφιάς και της ευτυχίας ή γενικότερα της σημαντικής στιγμής στη ζωή των θεατών της τέχνης.
Ωστόσο η Φοίτου ανατρέπει τις παλιές και μακροχρόνιες αυτές συμβάσεις της ζωγραφικής έχοντας το γυναικείο μοντέλο σε κίνηση σύμφωνα με τις οδηγίες της και επιτρέποντας και έναν αυθορμητισμό από την πλευρά του. Οι εικόνες της ως εκ τούτου ιχνογραφούν την κίνηση του μοντέλου και η καλλιτέχνης συλλέγει με ευλάβεια και συνέπεια το συνονθύλευμα των ιχνών των κινήσεων αυτών, συνθέτοντάς το στο επίπεδο της ζωγραφικής επιφάνειας και διαστρεβλώνοντας την αναπαράσταση , με τον ίδιο τρόπο που οι Ιταλοί φουτουριστές ανέλυαν την εικόνα στα μέρη που την απαρτίζουν στο χρόνο.
Η Φοίτου εστιάζει όχι στη στιγμή αλλά στη διάρκεια, καταγράφοντας μια σωματική δραστηριότητα που δεν είναι μεταφορά της αιωνιότητας αλλά ιχνηλάτηση μιας εκφραστικής καθημερνής χορευτικής δραστηριότητας, σε όλη την περιπλοκότητά της. Η καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται να αφήσει το γυναικείο μοντέλο να κάνει όλη τη δουλειά όπως στις Ανθρωπομετρίες του Yves Klein όσο και αν το έργο της είναι διαδικαστικό όπως αυτού. Σε αντίθεση με τον Klein αναλαμβάνει έναν πιο ενεργό ρόλο και διαντιδρά με το μοντέλο σε ένα χορευτικό-εκφραστικό επίπεδο καθώς ιχνηλατεί τις κινήσεις του στο χαρτί. Το θέμα δεν είναι πλέον η ομορφιά καθώς το αποτέλεσμα υπερβαίνει την αναπαράσταση. Το διακύβευμα είναι η καταγραφή της σωματικής δραστηριότητας στο χρόνο, μια αρχειοθέτηση της εκφραστικής κίνησης στην οποία το γυναικείο μοντέλο εμφανίζεται πλέον μόνο ως μια σειρά από σωματικές καμπύλες που αποτυπώνονται στη ζωγραφική επιφάνεια. Μπορούν οι σωματικές αυτές καταγραφές να αποκτήσουν τη σημασία που η τέχνη κάποτε έδινε στην ακίνητη, παγωμένη εικόνα της ιδεώδους ομορφιάς; Μπορεί ο κορμός του σώματος και το περίγραμμα να αποκτήσει την ίδια σημασία που κάποτε είχαν τα προσωπικά χαρακτηριστικά που δείχνουν το χαρακτήρα, την ψυχή του απεικονιζόμενου μοντέλου; Αυτές είναι ορισμένες από τις ερωτήσεις που φαίνεται να κατευθύνουν τη δουλειά της Φοίτου. Είναι τόσο θεμελιώδεις και σημαντικές όσο και δύσκολες να απαντηθούν ακόμα, με τρόπο που να έχει μια οριστικότητα.

Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος