Κείμενο της επιμελήτριας Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Από σώμα σε σώμα» | Foitou
logo-mini
Κείμενο της επιμελήτριας Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Από σώμα σε σώμα»

Κείμενο της επιμελήτριας Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Από σώμα σε σώμα»

Share

Κείμενο της επιμελήτριας Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Από σώμα σε σώμα»

Η Χριστίνα Φοίτου εστιάζοντας στον ψυχισμό της γυναίκας μεταφέρει στον καμβά ολόκληρο τον γυναικείο συναισθηματικό κόσμο. Με την έντονα εξπρεσιονιστική της γραφή σκιαγραφεί συναισθήματα, λύπες και πόνους, αγωνίες και προσδοκίες, χαρές και απολαύσεις συνθέτοντας έτσι την ιδιοσυγκρασία και τα βιώματα της σύγχρονης γυναίκας.
Εικονογραφεί με γλαφυρότητα γυναικείες αντίξοες συναισθηματικές εμπειρίες και εκφράζεται άλλοτε με τρυφερότητα και άλλοτε με κυνισμό, άλλοτε παραστατικά και άλλοτε υπαινικτικά. Η εικαστική της φυσιογνωμία είναι αναγνωρίσιμη πια και χαρακτηρίζεται από τις αποσπασματικές εικόνες που μετατρέπονται σε συμπαγείς αφηγήσεις με ροή μ’ ένα συναρπαστικό χειρονομιακό τρόπο. Τα έργα της με εμφανή ένταση, εικονογραφική πληθωρικότητα και συνθετική πολυπλοκότητα εμφανίζονται ως φευγαλέες εν κινήσει εικόνες γεμάτες ενέργεια και ενίοτε εκρηκτικότητα. Η μορφική πλαστικότητα της ζωγραφικής επιφάνειας παραπέμπει σε στιγμιότυπα από περφόρμανς, δίνει δηλαδή την εντύπωση ότι είναι μέρος μιας σκηνοθετημένης βιωματικής παράστασης, που συνεχίζεται στο διηνεκές. Πρόκειται ουσιαστικά για δικαιολογημένο αισθητικό δάνειο, αφού η καλλιτέχνης δραστηριοποιείται και σε αυτή τη μορφή τέχνης και η δράση με την έντονη κινητικότητα επηρεάζει το πλαστικό της ιδίωμα.

Με επίκεντρο τραυματικές ιστορίες η Φοίτου κάνει αναφορές σε έννοιες όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, η απομόνωση, ο εξαναγκασμός, η ταπείνωση, η κακοποίηση, η καταπίεση κ.ά. και τα έργα της απηχούν μία σαφή διαμαρτυρία για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, εμφανώς ή αφανώς, οι γυναίκες της σύγχρονης εποχής. Στις απεικονίσεις της ενσωματώνει ανάλογα με τις εννοιολογικές παραπομπές και εμβληματικές εικόνες, όπως το ακάνθινο στεφάνι για τον πόνο, την μπούρκα για τον περιορισμό και την απομόνωση, τη μάσκα για την αποσιώπηση στην κακοποίηση μέχρι και έντομα, ως ανυποψίαστους εισβολείς-σαράκια για να δηλώσει τη συνεχή φθορά από τον μόνιμο εκφοβισμό, τη βία και την καταπίεση. Ακόμη μεταφέρει και άλλες έννοιες στη ζωγραφική της, καθαρά προσωπικής γυναικείας ψυχοσύνθεσης, αυτή τη φορά γύρω από τη μητρότητα. Εικονοποιεί ανάμεικτα συναισθήματα, ανησυχίες, χαρές, απώλειες, ενοχές, συναισθηματικά κενά, δύσκολους αποχαιρετισμούς, όπως σημειώνει στο έργο «Επιθυμίες»: «Πού είναι το μωρό μου; Άδεια η κοιλιά, άδεια και η αγκαλιά. Απόγνωση. Σε ψάχνω και σ’ αναζητάω σε αυτή τη δίνη της δυσκολίας που σε γέννησε. Προσπαθώ να σ´ αγγίξω και συ όλο ξεμακραίνεις. Το είχα δει το όνειρο της απώλειας…».
Ταυτόχρονα, παρόλο που συστηματικά επικεντρώνεται στη γυναικεία οδύνη, δεν παραλείπει να αναφερθεί με ευαισθησία στο μεγαλείο της γυναίκας, στην πολυσχιδή της προσωπικότητα, στη δύναμη, την ομορφιά, την εγκαρτέρηση και την τρυφερότητα της μητρότητας.

Πολλά είναι και τα ελπιδοφόρα μηνύματα που δίνει με έμμεσες εικονογραφικές αναφορές, όπως είναι «οι ψυχές» και οι πεταλούδες, που μεταμορφώνονται, πετούν, απελευθερώνονται και οδηγούν σε διαφυγή από τη σκληρή καθημερινότητα, το συναισθηματικό αδιέξοδο, ενώ παραπέμπουν με αισιοδοξία στην επόμενη χρωματιστή μέρα μακριά από το σκοτεινό άχρωμο παρόν. Για το έργο της «Το όνειρο», γράφει χαρακτηριστικά στις σημειώσεις της: «Παιδί. Εύκολο να είσαι ή ανέφικτο; Τι γίνεται όταν η είσοδος στο μονοπάτι της παιδικής ηλικίας δεν είναι τόσο ξένοιαστη;  Όταν από τα γεννοφάσκια σου καλείσαι να αντιμετωπίσεις δυσκολίες, αδιέξοδα, γιατρούς, ταλαιπωρίες, αγωνίες, ανασφάλειες.  Όταν τελικά το να είσαι διαφορετικός δεν είναι πάντα θελκτικό και πρέπει να παλέψεις για να κατοχυρώσεις την υπόστασή σου, ναι αυτή, την παιδική! Το κορίτσι έχει ξαπλώσει, κοιμάται; Κοντά της αναπαύονται τα ναρθηκάκια της. Το οπλοστάσιο της που τη στήριξε, τη βοήθησε αλλά και την δυσκόλεψε, την βάρυνε συχνά αλλά και προκάλεσε σχόλια και χλευασμό. Ονειρεύεται, πλέει σε έναν ταξιδιάρικο κόσμο εκεί όπου όλα είναι γαληνεμένα. Είναι; Γίνεται πεταλούδα, όμορφη, ελεύθερη, ξένοιαστη αλλά και εφήμερη όσο εφήμερη είναι και η ξενοιασιά».

Η Φοίτου αναφέρεται επίσης, απροκάλυπτα αλλά με ευαισθησία και ιδιαίτερη αισθητική συγκίνηση, στα αμφιλεγόμενα συναισθήματα που γεννιούνται από την κοινωνική πίεση για την εξασφάλιση του «ιδεώδους γάμου». Αυτό το πολυπόθητο όνειρο για αιώνες αποτέλεσε ταυτόχρονα και μια βαριά κοινωνική κληρονομιά στις γυναίκες και ακόμα δημιουργεί συχνά ένα είδος άυλου εξαναγκασμού: «Βίος ανθόσπαρτος. Ένα αντρικό και ένα γυναικείο χέρι. Το αντρικό ακουμπάει δειλά, διστακτικά και τρυφερά το γυναικείο αφήνοντας ερωτηματικά… Θα το σφίξει; Θα το προστατέψει; Θα το αφήσει; Θα το κρατήσει πιο δυναμικά; Δεν ξέρω! Αβεβαιότητα. Πλήθος γυναικών ζει ακόμα περιμένοντας τον πρίγκιπα δηλαδή περιμένοντας την τέλεια σχέση. Γιατί; Βίο ανθόσπαρτο μας εύχονται στους γάμους, όμορφη ευχή αλλά μπορεί να εκπληρωθεί; Τα λουλούδια ματώνουν και οι σχέσεις διαρρηγνύονται…».
Στην εικονοπλασία της η εικαστικός επιτρέπει παραμορφώσεις, αποικοδομήσεις και χωρίς όρια κατακερματισμούς των ανθρωποκεντρικών ρεαλιστικών απεικονίσεων. Κυρίαρχο ρόλο αφήνει να διαδραματίσουν τα παρορμητικά επιπρόσθετα έντονα χρώματα, τα ατάκτως ερριμμένα γύρω από την κυρίαρχη παράσταση. Τα κόκκινα του αίματος, το μαύρο του σκότους, το κίτρινο της φλόγας διασκορπισμένα σε όλη την επιφάνεια του έργου τραβούν το βλέμμα και προκαλούν ανησυχία στον θεατή.

Η Φοίτου με μια απαράμιλλη τόλμη κάνει μνεία σε πολλά ζητήματα γυναικών, απλά ή ανυπέρβλητα, που συχνά θεωρούνται ταμπού, τα εξωτερικεύει, τα επικοινωνεί, τα καταθέτει με τον δικό της τρόπο και μετατρέπει τον θεατή σε κοινωνό ανομολόγητων δυσκολιών και σε μέτοχο ενός αέναου, σιωπηλού αγώνα. Εκμεταλλεύεται, κατά κάποιο τρόπο την ευεργετική επίδραση της τέχνης στον άνθρωπο και δίνει τη δική της μάχη ως γυναίκα, ώστε να ευαισθητοποιήσει ένα ευρύ κοινό και να βοηθήσει με τον τρόπο της το σύνολο. Επισημαίνει και υπογραμμίζει με αισθητική έκφραση το μέγεθος της γυναικείας ψυχής, και διαδίδει τα μηνύματά της «από σώμα σε σώμα».

Λουίζα Καραπιδάκη


Αφήστε ένα σχόλιο