Κείμενο της Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Έξοδος: ένας γυναικείος ηρωισμός» | Foitou
logo-mini
Κείμενο της Λουίζας Καραπιδάκη για την διαδραστική εγκατάσταση «Έξοδος, ένας γυναικείος ηρωισμός»

Κείμενο της Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Έξοδος: ένας γυναικείος ηρωισμός»

Share

Κείμενο της Λουίζας Καραπιδάκη για την έκθεση με τίτλο «Έξοδος: ένας γυναικείος ηρωισμός»

Τα έργο της Χριστίνας Φοίτου- εικαστικές δημιουργίες και διαδραστική εγκατάσταση με περφόρμανς – με τίτλο «Έξοδος, ένας γυναικείος ηρωισμός» έχουν ως βασική θεματική αφετηρία και ως συνδετικό κρίκο με την ιστορική αφήγηση ζωγραφικούς πίνακες με στιγμιότυπα από την Έξοδο του Μεσολογγίου. Οι κεντρικές απεικονίσεις των μεγάλων διαστάσεων έργων της καταλαμβάνονται -ουσιαστικά και συμβολικά- από γυναικείες εμβληματικές μορφές ιστορικών έργων, σαν εικονογραφική αναφορά – φόρο τιμής στις άγνωστες ηρωικές γυναίκες του Μεσολογγίου. Στις ζωγραφικές της αφηγήσεις με τους ποικίλους συμβολισμούς και τους πάμπολλους νοηματικούς συνειρμούς η καλλιτέχνης έχει αντιγράψει με πίνακες όπως, «Η Ελλάδα πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου» (1826) τoυ Eugène Delacroix· η προσωποποίηση της ηρωικής Ελλάδας δεσπόζει στο «Ψυχή τε και Σώματι», η αυταπάρνηση της μητέρας στην «Αυτοθυσία» (1828) του Emile de Lansac, ξεχωρίζει στις «Αυτοθυσίες» και αντίστοιχα η γυναικεία μορφή έργου αγνώστου καλλιτέχνη κυριαρχεί στον πίνακα «Διαχρονική Μαχητικότητα». H εικαστικός ουσιαστικά ενσωματώνει το ένα έργο μέσα στο άλλο, «mise en abyme», τα κλασικά έργα μέσα στα σύγχρονα δικά της, προσδίδοντας έτσι έμφαση στη σημασιολογία των έργων της.

«Πέρα όμως από τη σαφή θεματική συσχέτιση και την ιστορική αναφορά σε αρχετυπικές εικόνες, οι συνθέσεις της παραπέμπουν εννοιολογικά στο διαχρονικό αγώνα των γυναικών για κάθε μορφή «εξόδου». Τα έργα της χαρακτηρίζονται από την έντονα εξπρεσιονιστική γραφής της και την εξαίρετη απόδοση άυλων εννοιών, όπως τα αισθήματα του πόνου, της αγωνίας, του εγκλωβισμού, της έντασης, της βίας, και γενικότερα όλων των έντονων συναισθημάτων που προκύπτουν μέσα από τον αέναο αγώνα των γυναικών για έξοδο από τα αδιέξοδα. Η σημερινή γυναίκα, παρά την κατάκτηση των δικαιωμάτων της, συνεχίζει να είναι συχνά εγκλωβισμένη σε συναισθηματικά αδιέξοδα ή σε ένα είδος ψυχολογικού καταναγκασμού, σε μια διαδικασία «επίκτητης αδυναμίας», η οποία έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ιδιοσυγκρασία της και στο σθένος της. Αυτή την ψυχολογική πάλη μεταφέρει εικονογραφικά στο έργο της η Φοίτου αποτυπώνοντας ψυχικές καταστάσεις απελπισίας και αδιεξόδου. Έμφαση δίνει επίσης στην ψυχοσύνθεση και τις αγωνίες της γυναίκας – μάνας, που ορθώνεται με αλτρουϊσμό πάνω από το παιδί της. Οι εικόνες της στο σύνολό τους διακρίνονται από ωμότητα, δυναμική και υπερένταση. Ενεργοποιεί κάθε μέσο για να αφυπνίσει τον θεατή, από τις περιγραφικές αναφορές με τα κατακερματισμένα ανθρώπινα μέλη μέχρι την ατέρμονη κινητικότητα των ζωγραφικών όγκων, σχημάτων και μορφών. Ακόμη δημιουργεί χρωματικές εντάσεις με το ανυπέρβλητο κόκκινο χρώμα να επαναλαμβάνεται και να κυριαρχεί, ως σύμβολο του αίματος, της βίας και της θυσίας.

Η έκθεση συμπληρώνεται με το έργο «Απομάγευση», μια εικαστική διαδραστική εγκατάσταση που στηρίχτηκε στην περφόρμανς της εικαστικού «Αναζητώντας την γυναίκα της Εξόδου του σήμερα…». Η ίδια σημειώνει «πολλά έχουν γραφτεί για την Μεσολογγίτισσα της Εξόδου και πολύ περισσότερα έχουμε αναλογιστεί γι’ αυτήν. Το μόνο βέβαιο μέσα από τους αιώνες είναι ότι η γυναίκα της Εξόδου αντιπροσωπεύει τα υψηλότερα ιδανικά, το ψυχικό σθένος, την αντοχή, την υπομονή, την επιμονή, την αυτοθυσία, τη γενναιότητα, τη δυνατότητα διαχείρισης του πόνου και του θανάτου. Η περφόρμανς σχεδιάστηκε μέσα από την αναζήτηση όλων των παραπάνω στοιχείων και ιδανικών στη σημερινή γυναικεία υπόσταση. Τι απ’ όλα αυτά διαθέτει η γυναίκα του σήμερα; Πόσο έχει μεταλλαχθεί η γυναικεία ιδιοσυγκρασία και ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν ή την αλλοιώνουν; Στην εγκατάσταση η παρουσία της κούκλας συμβολίζει την εξιδανικευμένη γυναικεία ύπαρξη του Μεσολογγίου. Εμφανίζεται άσπιλη με το λευκό της τούλι – νυφικό (αγνότητα, όσο αφορά τη ψυχική κατάσταση), ενώ οι εξωτερικοί παράγοντες έχουν εισβάλλει, έχουν γίνει βιώματα-τραύματα. Στο σώμα της σφικτοί επίδεσμοι σε διάφορα σημεία δηλώνουν την προσπάθεια για ίαση, ενώ το γεμάτο παρρησία στόμα της έχει φιμωθεί. Είναι ανήμπορη και παγιδευμένη, αλλά προσπαθεί να επουλώσει τις νωπές πληγές της. Παράλληλα, ένα κείμενο αφηγείται τα πάθη της, την πορεία της -φωτεινή και σκοτεινή- σε τούτη τη σύγχρονη ζωή και το ερώτημα είναι, λυτρώνεται; Άλλοτε ναι, άλλοτε όχι απαντώ». Στο σημείο αυτό η Φοίτου δίνει τη δυνατότητα της συμμετοχικής διάδρασης στο κοινό και δημιουργεί μια διαφορετική οπτική γλώσσα επικοινωνίας μέσα από τους προβληματισμούς και τα ερωτήματα που θέτει. Ο θεατής μπορεί δώσει τις δικές του απαντήσεις και να επέμβει με τον προσωπικό του εκφραστικό τρόπο στο έργο, είτε γράφοντας σε επικολλώμενα χαρτάκια με στυλό ή πολύχρωμους μαρκαδόρους είτε χρησιμοποιώντας κλωστή και βελόνα, υλικά που θα βρίσκονται δίπλα στο έργο στη διάθεση του επισκέπτη. Με εύστοχο τρόπο δημιουργείται έτσι ένας εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ έργου και κοινού, που επεκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα πεποιθήσεων, απόψεων, συναισθήσεων και ένας δίαυλος επικοινωνίας, αφού όποιοι επιθυμούν, μπορούν να αφήσουν το δικό τους ίχνος στην εγκατάσταση.

Λουίζα Καραπιδάκη

 


Αφήστε ένα σχόλιο